Ngôn ngữ lập trình tốt nhất để theo học

Rõ ràng Python là lựa chọn tốt nhất nếu không có Java hay Javascript. Hãy cùng so sánh xem sự khác biệt của chúng là gì.

Ngày càng có nhiều người học viết phần mềm. Điều này có nghĩa là mọi trường học, các khóa đào tạo trực tuyến MOOC, và các trang đào tạo cần đào tạo ngôn ngữ đầu tiên cho những học viên mới. Một số nơi có tính cổ hủ như Harvard vẫn trung thành với kỷ nguyên ngôn ngữ C của những năm 70, tuy nhiên nhiều ngôi trường khác luôn chuyển qua lại giữa JavaScript, Python và Java. JavaScript luôn nằm trong mọi trình duyệt, Python luôn là lựa chọn sáng suốt trong các ngành khoa học xã hội, và Java lại có nhiều kiểu dữ liệu cho những người có đầu óc toán học.

Có ngôn ngữ nào là lựa chọn tốt nhất không? Có ngôn ngữ nào rõ ràng tốt hơn những ngôn ngữ còn lại không? Hay chúng đều giống nhau khi khiến hàng đống người học mất ngủ về đêm? Chúng ta hãy cùng xem xét những lí do tốt nhất để học Java, Python hay JavaScript bên dưới.

Java đại diện cho cổ điển

Bài kiểm tra nâng cao Advanced Placement đã chọn Java từ lâu khi Java còn non trẻ và vẫn đang bùng nổ. Có lẽ Java không bao giờ đạt tới đỉnh cao của quỹ đạo ban đầu của nó khi mọi người từng cho rằng nó sẽ hoàn toàn thống trị mọi thứ, tuy nhiên nó vẫn được xem là xương sống của nhiều trang web và điện thoại thông minh. Việc lựa chọn một ngôn ngữ có nhiều người theo dõi cho phép học sinh hòa vào môi trường đã có đầy đủ những công cụ phát triển tối ưu. Hơn nữa, có hàng tỉ tỉ dòng code mà sinh viên có thể học, chỉnh sửa, và mở rộng cho phù hợp với mục đích của mình. Những học sinh này sẽ là một phần trong một phong trào to lớn và không có gì khó để họ hòa nhập cả.

Python là làn gió mới

Thực sự thì Python không quá mới mẻ – dự án này đã bắt đầu cách đây từ 30 năm trước – nhưng nó có vẻ mới vì thành công của nó đến từ từ. Chỉ mới gần đây Python mới tạo nên bức phá và được đón nhận rộng khắp từ các lập trình viên thông thường. Tính mới lạ ở đây có nghĩa là các trường học đang dạy Python tạo ra những bài giảng mới mẻ, viết ra những bài thi mới và phát triển những trang thuyết trình hiện đại hơn. Họ sẽ không đào sâu vào những câu hỏi cũ kỹ từ những năm 1990 rồi dẫn nguồn tham khảo từ Pets.com hay MySpace. Tính mới mẻ có thể chỉ là vẻ bề ngoài, nhưng tất cả các ngôn ngữ đều quy về cú pháp thông minh ẩn giấu cấu trúc quyết định if-then-else trong code nhúng thôi.

JavaScript phủ sóng mọi nơi

Nó nằm trong trình duyệt mà trình duyệt thì lại là thứ cơ bản trong máy tính, điện thoại và tất cả các hàng quán mà bạn thấy khắp mọi nơi. Vào thập kỉ trước, JavaScript đã chiếm vị trí hàng đầu của máy chủ khi ứng dụng web Node.js trở thành cách thông dụng nhất cho các lập trình viên viết “code đẳng cấu” có thể chạy trên cả máy khách và máy chủ. JavaScript có tuổi đời thực tế bằng với Java và tới nay nó đã mất nhiều năm để những người chuyên làm việc phía server khám phá ra sức mạnh của nó. Nói cách khác nó cùng lúc vừa lâu đời lại vừa trẻ tuổi.

Java phân loại kiểu dữ liệu

Có lẽ bạn chẳng muốn mất thời gian để xác định rõ kiểu dữ liệu cho từng biến nhưng thật sự là không mất nhiều thời gian như thế khi nhấp ba phím và thêm từ “int” vào code của bạn là xong. Khi làm thế, bạn tận dụng được hết sức mạnh từ việc để trình biên dịch kiểm tra code của bạn ngay lập tức và tìm ra những lỗi ngớ ngẩn trước khi code được thiết lập. Những ngôn ngữ yêu cầu kiểm tra kiểu dữ liệu khiến chúng ta phải suy nghĩ khắt khe về tính logic trong code và đó là bài học thiết yếu dành cho những lập trình viên mới. Cấu trúc tuân theo kiểu của Java giảm lỗi và cho ra những đoạn code tốt hơn hẳn.

Python không thiên về phân loại kiểu dữ liệu

Những người ưa chuộng ngôn ngữ phân kiểu thường thông minh và họ thích viết ra code “đẹp”, nhưng nếu bạn nghĩ code của bạn đã đủ tốt để chạy trơn tru mà không cần tới thông tin bổ sung về kiểu dữ liệu cho từng biến thì tốt thôi, Python chính là thứ thích hợp cho bạn. Máy tính có thể phát hiện ra kiểu dữ liệu khi bạn lưu nó vào một biến. Sao lại phải tự làm khó mình chứ?

JavaScript có cả hai tính năng

JavaScript tự bản thân nó là một ngôn ngữ không phân kiểu dữ liệu nhưng gần đây một số thành viên sành sỏi trong giới JavaScript đã chuyển qua TypeScript, một ứng dụng phổ quát hơn, đem đến khả năng thiết lập kiểu khi bạn muốn. Và nếu bạn không muốn thì đơn giản thôi, JavaScript thông thường cũng đủ dùng rồi. Đây chính là một phiên bản dễ chịu trong việc kiểm tra kiểu.

Java thống lĩnh các thiết bị

Nền tảng điện thoại cầm tay phổ biến nhất trên thế giới là Android, một kho chứa khổng lồ code được chạy dưới kiểm soát của Java. Nhưng nó chỉ là nền tảng dễ thấy nhất. Những chiếc hộp giải mã tín hiệu set-top, những chiếc laptop Chromebook mới nhất, và thậm chí là một số máy bàn cũng dùng những ứng dụng Android như điện thoại thông minh. Một người anh em của Java là C# cũng thống lĩnh thế giới Windows. Nếu bạn có ý định viết một ứng dụng dành tiêng cho một phần cứng nào đó thì Java chính là sự lựa chọn tốt nhất.

Python thống lĩnh Khoa học dữ liệu

Nếu bạn chuẩn bị viết phần mềm làm việc với dữ liệu thì bạn sẽ cần tới Python. Cú pháp đơn giản đã thu hút rất nhiều nhà khoa học, và ngôn ngữ này cũng được đông đảo người dùng trong các phòng thí nghiệm toàn quốc. Giờ đây khi Khoa học dữ liệu đang trở nên mạnh mẽ trong mọi khía cạnh của giới doanh nghiệp thì Python cũng tiếp bước sau đó.

Một trong những phát minh tốt nhất cho việc tạo và chia sẻ dữ liệu tương tác là Jupyter Notebook, nó đã bắt đầu với cộng đồng Python trước khi đi cùng những ngôn ngữ khác. Nó là một trong những cách tốt nhất để hòa trộn phần mềm, dữ liệu và văn bản với nhau để giải thích điều gì đang xảy ra. Người đọc có thể hiểu các từ được hiển thị và nhấn nút để vận hành phần mềm dựa trên dữ liệu.

JavaScript thống lĩnh web

Những nền tảng khác có thể tốt nhưng trình duyệt web vẫn tiếp tục là một cổng giao tiếp mà hầu hết mọi người đều dùng để kết nối với thế giới. Nó có lẽ là phần mềm được dùng nhiều nhất trên máy tính, điện thoại thông minh và máy tính bảng. JavaScript khởi đầu như một ông chủ của những máy khách nội bộ và ảnh hưởng của nó đã mở rộng ra, thống lĩnh hoàn toàn khi sự phát triển của Node.js giúp mọi chuyện dễ dàng hơn cho các nhà phát triển chạy cùng code trên máy chủ và máy khách.

Thậm chí trong những thế giới mà ngôn ngữ khác thống lĩnh thì JavaScript vẫn có cách hoạt động riêng để chiếm vị trí của mình. Nhiều nhà phát triển mảng điện thoại thông minh bỏ qua Java và Swift để tạo nên những ứng dụng đa nền tảng của họ trong JavaScript. Sau cùng, JavaScript quyết định điều gì sẽ xảy ra trong trình duyệt và điều đó đảm bảo khá vững chắc rằng nó sẽ ra quyết định điều gì xảy ra với các cú nhấp chuột và phím được nhập vào.

Java vận hành mọi thứ

Nếu bạn viết code Python thì thường cuối cùng nó sẽ chạy trên Jython, một phần bổ sung của ngôn ngữ được viết bằng Java nhằm tận dụng tính phổ biến của Java Virtual Machine. Nếu bạn cần chạy JavaScript bạn cũng có thể nhờ vào Rhino, một công cụ chuyển code thành bytecode trong Java. Rhino vẫn là một cách phổ biến để chạy JavaScript bên cạnh Java Virtual Machine khi V8 engine không tương thích.

Hai ngôn ngữ này không phải là những ngôn ngữ duy nhất dựa vào tính năng vững chắc của JVM. Nhiều ngôn ngữ lập trình chức năng như Scala, Clojure và Kotlin cũng dựa vào cùng nền móng này. Điều này giúp ích cho mọi người khi đơn giản hóa việc kết nối các ngôn ngữ dựa trên JVM lại với nhau nếu bạn muốn dùng chúng trong cùng dự án.

Python vận hành khắp nơi

Python không phải là lựa chọn đầu tiên hay thậm chí là cuối cùng cho những ai đang viết mô phỏng cho những ngôn ngữ khác. Thậm chí rất dễ để nhận thấy Python được dùng trên nhiều máy tính. Những nhà sáng tạo của ngôn ngữ luôn đưa ra code dưới hình thức mã nguồn mở và các gói package cũng có mặt khắp nơi.

JavaScript chạy trên các trình duyệt

Thật khó để tin rằng ngôn ngữ đồ chơi được xây dựng để tạo ra những hộp thoại cảnh báo trong trình duyệt giờ đây đã là nền tảng cho nhiều ngôn ngữ. Các lập trình viên muốn kết nối với người dùng và người dùng thì có mặt trên trình duyệt, thế nên tìm cách để code của mình chạy trên JavaScript là cách nhanh nhất để kết nối với mọi người.

Không chỉ có những “người anh em” của JavaScript như CoffeeScript và LiveScript mới biên dịch (transpile) thành JavaScript, ngay cả những ngôn ngữ như Lisp, OCaml, và Pascal cũng có thể được chuyển thành JavaScript và chạy trên trình duyệt. Python thì phổ biến trong trình duyệt với các dự án như Jupyter notebook và thậm chí Java có thể được dịch sang JavaScript bằng công cụ như Google Web Toolkit.

Java có các IDE vững mạnh

Eclipse, NetBeans, và IntelliJ là một vài trong số những môi trường phát triển tích hợp. Chúng được tạo ra từ cộng đồng Java và được phát triển suốt nhiều năm để tạo nên một trong những môi trường có tính hỗ trợ nhất cho việc viết code. Thuật toán tạo và hoàn thiện code có thể không viết nên tất cả phần mềm của bạn, nhưng chúng có thể viết ra một phần lớn trong đó. Tất cả tính năng hữu dụng này thật sự giúp các nhà phát triển mới viết đúng cú pháp.

Các IDE này phổ biến đến nỗi các lập trình viên từ những ngôn ngữ khác cũng tìm ra cách chạy code của họ trong đó.

Python có trên cloud

Ngôn ngữ Python tìm được nơi dành cho mình đầu tiên là ở thế giới Unix và vì thế không có gì đáng ngạc nhiên khi hệ thống cloud với các Linux box là nơi tự nhiên có thể tìm ra hàng đống code Python. Một vài trong số những công cụ như Jupyter bao gồm code, dữ liệu đi kèm diễn giải nên mọi người có thể chia sẻ hiểu biết của mình với người khác khi những bài nghiên cứu được phát hành. Jupyter notebook không phải là những tài liệu tĩnh mà là những công cụ tương tác phục vụ mục đích khám phá.

Những ngôn ngữ khác đang xây dựng các công cụ tinh vi nhằm ở rộng nghiên cứu. Ví dụ như PyTorch là một bộ kit học sâu đầy code, dữ liệu và thuật toán để phân tích. Những môi trường như thế này sẽ thống trị tương lai của khoa học dữ liệu.

JavaScript có JSFiddle

Mỗi trình duyệt đều có khả năng nhiều hơn là việc đóng vai trò như IDE. JSFiddle đơn giản là trang nổi nhất trong số hàng chục trang web cho phép bạn chia sẻ code JavaScript với các lập trình viên khác. Mặc dù vậy các trang web không phải tĩnh vì bạn có thể mày mò code và xem nó chạy như thế nào trong cùng trang đó. Các công cụ như thế này giúp đơn giản hóa thí nghiệm với những giây phút vui vẻ cùng cú pháp của JavaScript.

Hãy học bất cứ ngôn ngữ nào – hoặc cả ba

Thế giới lập trình thích cái gọi là thụ phấn chéo. Mặc dù có thể gặp rắc rối khi chuyển qua lại giữa các ngôn ngữ khác nhau và giữ cho cú pháp được thông suốt, nhưng vẫn khả thi khi dùng cả 3 ngôn ngữ trong các dự án mà không bị trì hoãn. Các dự án Java hoặc JavaScript phân tích dữ liệu có thể kết nối với các thư viện khoa học dữ liệu được viết bằng Python. Hoặc các dự án Python có thể dẫn ra code của Java hay JavaScript. Ba ngôn ngữ này không nhất thiết phải phân tách, cô lập lẫn nhau.

Nguồn bài viết : https://www.infoworld.com