Jack Ma chính thức từ bỏ quyền kiểm soát Ant Group, ‘kỷ nguyên Jack Ma’ đã kết thúc?

Theo Reuters, tập đoàn Ant Group của Trung Quốc ngày 7/1 cho biết, nhà sáng lập Jack Ma sẽ không còn kiểm soát người khổng lồ fintech Trung Quốc này sau khi các cổ đông của công ty đồng ý thực hiện một loạt điều chỉnh cổ phần, khiến ông từ bỏ hầu hết các quyền biểu quyết của mình.

Jack Ma trước đây sở hữu hơn 50% quyền biểu quyết tại Ant Group nhưng những thay đổi này sẽ có nghĩa là cổ phần của ông giảm xuống còn 6,2%, theo tính toán của Reuters.

Mặc dù Jack Ma chỉ sở hữu 10% cổ phần của Ant, một chi nhánh của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba Group Holding Ltd, nhưng ông đã thực hiện quyền kiểm soát công ty thông qua các tổ chức liên quan, theo bản cáo bạch IPO của Ant Group nộp cho các sàn giao dịch vào năm 2020.

Bản cáo bạch cho thấy công ty Hàng Châu Yunbo, một phương tiện đầu tư của Jack Ma, có quyền kiểm soát hai thực thể khác sở hữu tổng cộng 50,5% cổ phần của Ant Group.

Từ tháng 7/2022, tỷ phú công nghệ của Trung Quốc Jack Ma đã có kế hoạch nhượng lại quyền kiểm soát Ant Group, tập đoàn fintech liên kết chặt chẽ với Alibaba, người khổng lồ thương mại điện tử do ông sáng lập.

Động thái nói trên sẽ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khác trong quá trình tái cấu trúc và xáo trộn quyền lực của Ant Group kể từ khi Trung Quốc hủy bỏ đợt chào bán công khai lần đầu trị giá 35 tỷ USD gần hai năm trước.

Vào tháng 11/2020, chính quyền Trung Quốc đã tạm dừng đợt IPO của Ant, vào thời điểm đó sẽ là đợt niêm yết công khai lớn nhất thế giới và sau đó yêu cầu Ant phải trải qua một quy trình “cải chính” buộc công ty phải tuân theo các quy định tài chính giống như quy định giám sát các ngân hàng truyền thống.

Cho đến thời điểm đó, Ant, giống như nhiều công ty internet khác của Trung Quốc, đã phát triển với tốc độ chóng mặt trong một môi trường pháp lý tương đối dễ dãi. Công ty đã tạo ra một số doanh nghiệp công nghệ tài chính trị giá hàng tỷ USD, bao gồm Alipay – công ty thống trị thị trường thanh toán di động của Trung Quốc trong sự độc quyền được chia sẻ với WeChat Pay của Tencent; một quỹ thị trường tiền tệ có thời điểm đã trở thành quỹ lớn nhất thế giới; và một doanh nghiệp cho vay vi mô làm ăn phát đạt.

“Kỷ nguyên Jack Ma” kết thúc?

Theo Wall Street Journal, Ant Group khởi đầu là một bộ xử lý thanh toán của Alibaba, mà Jack Ma, lúc đó là Giám đốc điều hành của công ty thương mại điện tử, đã tách ra vào năm 2011. Sự kiện này đã gây ra một cuộc tranh cãi lớn vì nó được cho là xảy ra khi các cổ đông của Alibaba là Yahoo và SoftBank đang chìm trong bóng tối. Jack Ma biện minh cho quyết định này là cần thiết để đảm bảo giấy phép thanh toán hoạt động ở Trung Quốc, giấy phép này sẽ không được cấp nếu công ty có cổ đông nước ngoài.

Sau đó, hai công ty “anh em” bắt đầu thỏa thuận chia sẻ lợi nhuận, theo đó Ant trả cho Alibaba “phí dịch vụ công nghệ và bản quyền” tương đương 37,5% lợi nhuận trước thuế mỗi quý, cho đến năm 2018 khi Alibaba mua lại 33% cổ phần của Ant. Cặp đôi này đã cộng sinh với nhau, với ứng dụng Alipay của Ant được tích hợp sâu vào bộ dịch vụ bán lẻ của Alibaba và các dịch vụ tài chính của nó được chào hàng cho các chủ doanh nghiệp trên các thị trường của Alibaba.

Jack Ma đã bắt đầu chuẩn bị cho việc rút lui dần dần khỏi các hoạt động hàng ngày của Alibaba từ gần một thập kỷ trước và thiết lập một cấu trúc đối tác để đảm bảo sự kế thừa suôn sẻ qua các thế hệ. Ông từ chức Giám đốc điều hành của Alibaba vào năm 2013 và thôi giữ chức chủ tịch vào năm 2019. Người sáng lập sở hữu chưa đến 5% cổ phần của gã khổng lồ thương mại điện tử tính đến năm 2020.

Nhưng Jack Ma vẫn tiếp tục là cổ đông lớn nhất của Ant. Bản cáo bạch IPO của công ty từ năm 2020 cho thấy người sáng lập nắm giữ 50,52% cổ phần của công ty thông qua một thực thể mà ông kiểm soát.

Giữa năm 2022, Ant Group đã thông báo cho các nhà quản lý về ý định từ bỏ quyền kiểm soát của Jack Ma khi công ty chuẩn bị chuyển đổi thành công ty cổ phần tài chính. Các cơ quan quản lý khi đó không yêu cầu sự thay đổi này nhưng đã “chúc tốt lành cho công ty”.